Yeni Kurulan İşletmeler İçin Önemli 7 Hukuki Husus
Başlangıç aşamasındaki işiniz büyüdükçe her sektör için var olan önemli yasal hususları ele aldığınızdan ve değerlendirdiğinizden emin olmanız önemlidir. Bu yasal hususları deneyimli bir avukat ile görüşmek, startup hukuku açısından değerlendirmek işinizi koruyacak ve doğru çözümlere ulaşmanızı sağlayacaktır.
1- İşletme Yapısı Tercihi
İşletmeniz için doğru yapıyı seçmek yeni işletme sahibinin vereceği en önemli kararlardan biridir. Bu seçim vergi ödemesi, işletme üzerindeki kontrol ve yasal sorumluluk gibi kilit alanlar üzerinde önemli bir etkiye sahip olacaktır. Bu nedenle işletmenizin gereksinimleri için hangi yasal yapının en uygun olacağı konusunda uzman tavsiyesi almak deneyimli bir avukata danışarak verilmesi gereken bir karardır.
Türkiye’de ticaret şirketleri TTK 124 uyarınca şunlardır:
- Kollektif şirket
- Komandit şirket
- Anonim veya limited şirket
- Kooperatif
Bu şirket tiplerinden bir startup için en mantıklı seçim anonim veya limited şirket olmaktadır. Burada da özellikle devir aşamasındaki vergi kolaylıkları nedeniyle anonim şirketlerin tercih edildiğini söyleyebiliriz.
Diğer yandan şirket tibi seçiminde başka birçok faktör de etkili olmaktadır;
- İşletmenin kontrolü
- Kuruluş maliyeti ve karmaşıklığı
- Sorumluluğun sınırlandırılması
- Esneklik ve gelecekteki ihtiyaçlar
- Devam eden yönetim
- Vergi sorumlulukları
- Varoluşun sürekliliği
2- İşveren Sorumlulukları
Eğer çalışan istihdam etmeyi düşünüyorsanız hem yasal hem de mali açıdan sorumlu duruma düşmekten kaçınmak için temel standartlara aşina olmanız önemlidir. Hastalık izni, yıllık izin ve emeklilik gibi yasal hakların farkında olmak ve göz önünde bulundurmak her yeni kurulan işletme için istihdam faaliyetlerine başlamadan önce önemlidir.
3- Fikri Mülkiyet ve Diğer Yasal Korumalar
Birçok startup benzersiz bir ürün, teknoloji veya hizmete dayalı olarak kurulur. Bu nedenle işletmenizin kendisini ve ürünlerini yasal olarak nasıl korumak istediğini düşünmek çok önemlidir. Hizmetinizin niteliğine bağlı olarak işletmenizin fikri mülkiyetini korumak maksadıyla patentler, telif hakları ve ticari markalar kullanılabilir. Uygun önlemleri almamak, benzersiz fikirlerinizin çalınması durumunda sizi savunmasız ve yasal dayanaktan yoksun bırakabilir.
4- Ortaklık Anlaşmaları
Girişiminizi bir ortak veya kurucu ortakla birlikte geliştiriyorsanız bir dizi önemli hususu erkenden tartışmak ve üzerinde anlaşmaya varmak önemlidir.
- Her ortağın sahip olduğu şirket yüzdesi
- Tüm mülkiyet koşulları
- Kurucu ortakların hisselerini geri alma hakkı
- Maaş hakları
Ortaklık Anlaşması her bir ortağın rolünü, şirket karlarının yönetimini ve ortaklığın sona erdirilmesi veya işin tasfiye edilmesine ilişkin şartları açıkça belirtmelidir.
5- Hissedarlar Sözleşmeleri (SHA)
Şirketinizi kurucu ortaklarla birlikte kuruyorsanız hissedarlık sözleşmesi yapmayı düşünmeniz gerekebilir. Bu anlaşma aşağıdaki gibi önemli hususları kapsayacaktır;
- Yöneticilerin ve hissedarların hangi kararları alabileceği
- Yöneticilerin ve hissedarların ne sıklıkla toplanacağı
- Hisse satışı
- Temettülerin nasıl ödeneceği
- Şirketi satmak
- Uyuşmazlık çözümü
- Yeni hissedarların katılabilmesi için katılım senetleri
6- Devlet ve Yasal Yükümlülükler
Belirli işletmelerin bazı lisanslara veya izinlere sahip olması gerekir ve işletmenin işleyişini düzenleyen belirli yasa ve yönetmelikler olabilir. Bu nedenle her yeni kurulan işletme bu yasal yükümlülüklerin farkında olmalı ve sağlanan belirli yönergeler ve düzenlemeler dahilinde faaliyet gösterip gösteremeyeceklerini değerlendirmelidir.
7- Ticari Hüküm ve Koşullar
Ticari hüküm ve koşullar, siz ve müşterileriniz arasında yasal bir sözleşme görevi görür. Bu ne sağladığınızı, nasıl sağlayacağınızı veya teslim edeceğinizi ve müşterilerinizin bunun için nasıl ödeme yapacağını açıkça belirleyecektir. Ticari Hüküm ve Koşullar, geri ödeme, onarım ve iade gibi gereklilikleri ele alır.
Startup hukuku ile ilgili hususları deneyimli bir avukat ile görüşmek, işinize özgü ve bireysel yasal gereksinimlerinize uygun bilinçli kararlar almanızı sağlar.